Hiện nay, không ít người dân xây nhà trên đất nông nghiệp vì chưa chuyển mục đích sử dụng đất, hoặc do chưa hiểu rõ quy định pháp luật. Tuy nhiên, việc này có thể gây rắc rối lớn về pháp lý, thậm chí bị cưỡng chế tháo dỡ. Vậy xây nhà trên đất nông nghiệp có bị phạt không? Làm sao để xử lý? Hãy cùng Luật Gia Tâm tìm hiểu rõ!
- .
1. Xây nhà trên đất nông nghiệp có hợp pháp không?
Câu trả lời là: Không.
Theo Luật Đất đai 2024, mỗi loại đất có mục đích sử dụng riêng. Đất nông nghiệp là tất cả các loại đất sử dụng với mục đích như trồng trọt, chăn nuôi, trồng rừng, lâm nghiệp, phòng hộ đê điều, nuôi trồng thủy hải sản, trồng lúa, trồng hoa màu, trồng cây lâu năm…Như vậy, tất cả những loại đất dùng làm tư liệu sản xuất, không phải đất thổ cư – đất ở đều là đất nông nghiệp. Đất nông nghiệp chỉ được phép sử dụng đúng chức năng sản xuất nông nghiệp. Nếu tự ý xây nhà mà chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở là vi phạm pháp luật.
2. Mức xử phạt khi xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp
Theo Nghị định 123/2024/NĐ-CP, người xây dựng trái phép có thể bị:
- Phạt tiền từ 10 triệu đến 200 triệu đồng (tùy diện tích, khu vực)
- Buộc tháo dỡ công trình vi phạm.
- Buộc khôi phục lại tình trạng đất ban đầu.
Ngoài ra, việc vi phạm còn ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất, khó làm sổ đỏ hoặc chuyển nhượng về sau.
3. Cách hợp pháp hóa công trình hoặc xử lý vi phạm
Trước hết, cần hiểu rõ rằng hợp thức hóa nhà ở xây dựng trái phép là quá trình điều chỉnh hồ sơ pháp lý để công trình đáp ứng quy định của pháp luật. Cụ thể, việc này có thể bao gồm:
- Điều chỉnh giấy phép xây dựng(nếu đã có nhưng không đúng thực tế).
- Điều chỉnh thiết kế xây dựngđể phù hợp với quy chuẩn.
- Xin cấp mới giấy phép xây dựng cho nhà ở, công trình xây dựng để hoàn thiện về mặt giấy phép (nếu chưa từng được cấp).
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hành vi xây dựng nhà ở không có giấy phép hoặc trái quy định luôn là vi phạm pháp luật.
4. Thủ tục hợp thức hóa nhà xây dựng trái phép
Theo quy định tại khoản 1 Điều 102 Luật Xây dựng 2014 (được sửa đổi bởi khoản 36 Điều 1 Luật Xây dựng sửa đổi 2020) và Điều 81 Nghị định 16/2022/NĐ-CP về thủ tục hợp thức hóa nhà đang thi công xây dựng trái phép như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng
Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng tiếp nhận hồ sơ điều chỉnh giấy phép xây dựng.
Bước 3: Thẩm định hồ sơ, giải quyết
– Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng phải tổ chức thẩm định hồ sơ, kiểm tra thực địa.
– Khi thẩm định hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải xác định tài liệu còn thiếu, tài liệu không đúng theo quy định hoặc không đúng với thực tế để thông báo một lần bằng văn bản cho chủ đầu tư bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ.
Bước 4: Trả kết quả và cấp giấy phép
Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng có trách nhiệm đối chiếu các điều kiện theo quy định của Luật này để gửi văn bản lấy ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước về những lĩnh vực liên quan đến công trình xây dựng theo quy định của pháp luật;
5. Hồ sơ hợp thức hóa nhà xây dựng trái phép
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 102 Luật Xây dựng 2014 và khoản 2 Điều 51 Nghị định 15/2021/NĐ-CP và khoản 1 Điều 81 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân vi phạm cần chuẩn bị hồ sơ hợp thức hóa nhà ở xây dựng trái phép như sau:
* Số lượng hồ sơ cần chuẩn bị: 02 bộ.
* Thành phần hồ sơ, gồm:
(1) Đơn đề nghị điều chỉnh giấy phép xây dựng theo Mẫu số 02 ban hành kèm theo Nghị định 15/2021/NĐ-CP.
(2) Bản chính giấy phép xây dựng đã cấp.
(3) 02 bộ bản vẽ thiết kế xây dựng trong hồ sơ thiết kế xây dựng điều chỉnh triển khai sau thiết kế cơ sở được phê duyệt theo quy định, gồm:
– Bản vẽ mặt bằng công trình trên lô đất kèm theo sơ đồ vị trí công trình.
– Bản vẽ mặt bằng các tầng, các mặt đứng và mặt cắt chính của công trình.
– Bản vẽ mặt bằng móng và mặt cắt móng kèm theo sơ đồ đấu nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật bên ngoài công trình gồm cấp nước, thoát nước, cấp điện.
– Đối với công trình xây dựng có công trình liền kề phải có bản cam kết bảo đảm an toàn đối với công trình liền kề.
(4) Giấy tờ chứng minh đã hoàn thành việc nộp phạt vi phạm hành chính (biên lai, chứng từ nộp phạt).
Kết luận
Xây nhà trên đất nông nghiệp mà chưa chuyển mục đích là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt và tháo dỡ. Tuy nhiên, nếu khu đất đủ điều kiện quy hoạch, người dân hoàn toàn có thể xin chuyển đổi để hợp pháp hóa công trình.
Nếu bạn đang gặp khó khăn hoặc chưa rõ thủ tục, Luật Gia Tâm sẵn sàng hỗ trợ bạn từ A–Z: từ kiểm tra quy hoạch, soạn hồ sơ, đến nộp hồ sơ và nhận kết quả.
Thông tin liên hệ CÔNG TY LUẬT GIA TÂM:
📞 Hotline tư vấn miễn phí: 0978 602 376
🌐 Website: luatgiatam.com
📧 Email: hangluatgiatam@gmail.com
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=61563815282284
Google map: https://g.co/kgs/9S9yRYL
Địa chỉ 1: Số 239 đường Văn Tiến Dũng, phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Địa chỉ 2: Số 222 TDP Săn, thị trấn Liên Quan, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
