Trong các giao dịch dân sự, mua bán nhà đất, hay thậm chí những xung đột trong đời sống thường ngày, rất nhiều người rơi vào tình trạng “có nói nhưng không có bằng chứng”. Đây chính là lý do vì sao vi bằng ngày càng trở thành công cụ pháp lý hữu hiệu giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân và doanh nghiệp.
Vậy vi bằng là gì? Khi nào cần lập vi bằng? Luật Gia Tâm sẽ giải thích rõ để bạn hiểu và chủ động bảo vệ mình trong các tình huống cần thiết.
1. Vi bằng là gì ?
Tại Khoản 3 Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP ngày 08/01/2020 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại, định nghĩa: “Vi bằng là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi có thật do Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, lập theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định của Nghị định này”.
Do đó, vi bằng luôn được thể hiện dưới hình thức văn bản gắn liền với hoạt động của Thừa phát lại để ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật trên thực tế theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên phạm vi toàn quốc trừ những trường hợp pháp luật quy định cụ thể không được lập vi bằng.
2. Vi bằng có giá trị pháp lý như thế nào?
Nhiều người thắc mắc vi bằng có “thắng kiện” được không? Câu trả lời là vi bằng là chứng cứ hợp pháp trước tòa, giúp chứng minh sự kiện, hành vi đã xảy ra, nhưng không tự động đảm bảo thắng kiện. Việc thắng thua trong một vụ kiện còn phụ thuộc vào nội dung vụ việc, các chứng cứ khác, quy định pháp luật có liên quan.
Tuy nhiên, hiện nay, người dân thường lầm tưởng rằng: lập vi bằng có thể thay thế được hoạt động công chứng, nên người dân thường tiến hành chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức lập vi bằng.
Tại khoản 2 Điều 36 Nghị định số 08/2020/NĐ-CP quy định về giá trị pháp lý của vi bằng như sau: “Vi bằng không thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác”.
– Vi bằng là chứng cứ hợp pháp trong tố tụng để chứng minh sự kiện, hành vi đã xảy ra.
– Không thay thế công chứng, chứng thực của cơ quan nhà nước, nhưng giúp bảo vệ quyền lợi của cá nhân, tổ chức trong nhiều tình huống pháp lý.
– Không khẳng định tính hợp pháp của sự kiện, hành vi, nhưng có giá trị chứng minh sự thật khách quan trước tòa.
3. 5 tình huống nhất định phải lập vi bằng để bảo vệ quyền lợi
3.1. Mua bán nhà đất bằng giấy tay, chưa đủ điều kiện sang tên
Thực tế hiện nay có nhiều giao dịch mua bán nhà đất bằng giấy tay, đặc biệt với đất chưa đủ điều kiện cấp sổ đỏ, đất đang vướng quy hoạch, hoặc chưa hoàn tất thủ tục pháp lý. Trong những trường hợp này, vi bằng giúp ghi nhận việc giao nhận tiền, hiện trạng nhà đất, nội dung thỏa thuận giữa các bên.
Tuy không có giá trị thay thế công chứng, nhưng vi bằng là căn cứ quan trọng để chứng minh việc giao dịch đã xảy ra, phòng ngừa rủi ro nếu bên bán phủ nhận sau này.
Tại khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 quy định:
“a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này;
b) Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;”
Như vậy, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản và có công chứng, chứng thực.
3.2. Cho vay tiền giữa cá nhân với nhau
Một trong những tranh chấp phổ biến hiện nay chính là cho vay tiền giữa cá nhân, bạn bè, người thân quen. Nhiều trường hợp chỉ ghi giấy tay sơ sài hoặc “tin tưởng nhau” dẫn đến không có bằng chứng rõ ràng khi xảy ra tranh chấp.
Lập vi bằng trong trường hợp này giúp ghi nhận việc giao nhận tiền, nội dung thỏa thuận trả nợ, người làm chứng (nếu có). Khi khởi kiện đòi nợ, vi bằng chính là căn cứ pháp lý mạnh mẽ trước tòa.
Lưu ý: Vi bằng không xác nhận việc cho vay là hợp pháp hay không, mà chỉ ghi nhận sự kiện giao nhận tiền. Nếu khoản vay là hợp pháp, vi bằng sẽ giúp tăng khả năng thu hồi nợ.
3.3. Ghi nhận hiện trạng nhà, tài sản khi thuê, mua bán
Trong các hợp đồng thuê nhà, thuê mặt bằng, tranh chấp thường xảy ra khi chấm dứt hợp đồng về hư hỏng, thất thoát tài sản. Nhiều chủ nhà, chủ mặt bằng lợi dụng sơ hở của người thuê để trừ tiền cọc hoặc buộc bồi thường vô lý.
Vi bằng sẽ ghi nhận toàn bộ hiện trạng nhà, tài sản trước khi bàn giao, giúp xác định rõ trách nhiệm của các bên nếu có hư hỏng phát sinh về sau.
Đặc biệt, các doanh nghiệp thuê mặt bằng kinh doanh lâu dài nên lập vi bằng hiện trạng ban đầu, tránh tranh chấp không đáng có khi chấm dứt hợp đồng.
3.4. Bị xúc phạm, vu khống, đe dọa trên mạng xã hội
Thời đại mạng xã hội phát triển, các hành vi bôi nhọ, xúc phạm danh dự, vu khống cá nhân, tổ chức xảy ra ngày càng phổ biến. Nếu bạn chỉ lưu trữ tin nhắn, bài đăng trên điện thoại hoặc máy tính cá nhân, về sau khi cần sử dụng có thể không được công nhận do dễ chỉnh sửa, cắt ghép.
Lập vi bằng để ghi nhận toàn bộ bài viết, video, tin nhắn xúc phạm sẽ tăng tính pháp lý và khách quan, là chứng cứ vững chắc nếu bạn muốn khởi kiện yêu cầu xin lỗi, bồi thường thiệt hại danh dự, nhân phẩm.
3.5. Tranh chấp về di sản thừa kế, tài sản chung
Khi xảy ra tranh chấp về quyền sử dụng đất, tài sản thừa kế, tài sản chung, việc lập vi bằng ghi nhận hiện trạng sử dụng, lời khai của những người liên quan sẽ giúp quá trình giải quyết tranh chấp minh bạch hơn.
4. Những lưu ý quan trọng khi lập vi bằng
Chỉ lập vi bằng tại các Văn phòng Thừa phát lại được cấp phép. Không lập tại các tổ chức, cá nhân không có chức năng thừa phát lại.
Không lập vi bằng cho những giao dịch trái pháp luật (ví dụ: mua bán ma túy, đánh bạc, giao dịch nhà đất không đủ điều kiện sang tên…).
Chi phí lập vi bằng dao động từ vài triệu đến vài chục triệu đồng, tùy theo nội dung, mức độ phức tạp, địa điểm lập vi bằng.
5. Khi nào cần liên hệ luật sư hoặc văn phòng thừa phát lại?
Nếu bạn đang rơi vào những trường hợp sau đây, hãy liên hệ ngay để được hỗ trợ lập vi bằng:
– Chuẩn bị mua bán nhà đất bằng giấy tay
– Cho vay tiền nhưng sợ bị “quỵt nợ”
– Nhận bàn giao nhà, mặt bằng thuê dài hạn
– Bị xúc phạm, bôi nhọ danh dự trên mạng
– Tham gia tranh chấp tài sản, thừa kế phức tạp
Luật Gia Tâm hiện đang phối hợp chặt chẽ với các Văn phòng Thừa phát lại uy tín, hỗ trợ khách hàng lập vi bằng nhanh chóng, chính xác, đúng quy định pháp luật.
Nếu bạn chuẩn bị thực hiện giao dịch tài chính lớn, giao dịch bất động sản, hoặc có nguy cơ tranh chấp, hãy tham khảo ý kiến luật sư để đảm bảo vi bằng được lập đúng, đủ, có giá trị pháp lý cao.
Thông tin liên hệ CÔNG TY LUẬT GIA TÂM:
📞 Hotline tư vấn miễn phí: 0978 602 376
🌐 Website: luatgiatam.com
📧 Email: hangluatgiatam@gmail.com
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=61563815282284
Google map: https://g.co/kgs/9S9yRYL
Địa chỉ 1: Số 239 đường Văn Tiến Dũng, phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Địa chỉ 2: Số 222 TDP Săn, thị trấn Liên Quan, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
